تاریخچه تاسیس بانک توسعه نو بریکس
بانک توسعه نو بریکس در سال ۲۰۱۴ توسط کشورهای عضو بریکس (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) با هدف تأمین مالی پروژههای زیربنایی و توسعه پایدار در کشورهای عضو و سایر اقتصادهای نوظهور تأسیس شد. این بانک با سرمایه اولیه ۱۰۰ میلیارد دلار (با مشارکت مساوی کشورهای مؤسس) شروع به کار کرد.
پروژههای زیرساختی مانند حملونقل، انرژیهای تجدیدپذیر، آب و فاضلاب، زیرساختهای دیجیتال و بازیافت زباله از حوزه های تمرکز این بانک است.
پروژههای حملونقل در صدر اولویتها
حملونقل، اولویت اصلی:
پروژههای حملونقل بیشترین سهم را در تأمین مالی بانک توسعه نو بریکس داشتهاند. این پروژهها شامل توسعه راهآهن، جادهها و سایر زیرساختهای حملونقل هستند.
نمونههای موفق:
– مشارکت ۵۰۰ میلیون دلاری NDB در خرید ۳۵۰۰ لوکوموتیو توسط راهآهن روسیه.
– تأمین مالی پروژه راهآهن سریعالسیر دهلی-قاضیآباد در هند.
– ساخت و بهسازی بیش از ۱۷ هزار کیلومتر جاده در کشورهای عضو.
عضویت ایران در بریکس و فرصتهای پیشرو
ایران در سال ۱۴۰۱ به گروه بریکس پیوست، اما هنوز به عنوان سهامدار بانک توسعه نو بریکس عضو نشده است. برای بهرهمندی از تسهیلات این بانک، ایران باید سرمایهگذاری لازم را انجام دهد. با توجه به موقعیت استراتژیک ایران در کریدورهای ترانزیتی بینالمللی، پروژههای حملونقل ایران میتوانند مورد توجه NDB قرار گیرند. این امر به ویژه در زمینه توسعه کریدورهای شمال-جنوب و شرق-غرب حائز اهمیت است.
چالشها و محدودیتها
- وابستگی به سیستمهای مالی غربی: علیرغم هدف اولیه استقلال از سیستمهای مالی غربی، NDB تا حدی با این سیستمها درهمآمیخته است.
- نیاز به سرمایهگذاری: برای عضویت در NDB و استفاده از تسهیلات آن، ایران باید سرمایهگذاری لازم را انجام دهد.
- هماهنگی بینالمللی: دستگاههای مالی و بانک مرکزی ایران باید با همکاری وزارت امور خارجه و وزارت راه و شهرسازی، راهکارهای لازم برای تسریع عضویت در NDB را طراحی کنند.
راهکارهای پیش رو
1.عضویت رسمی در NDB: ایران باید با سرمایهگذاری در این بانک، به عضویت رسمی آن درآید.
2.تأکید بر ارزهای آسیایی: استفاده از ارزهای آسیایی برای تسهیل مبادلات مالی و کاهش وابستگی به دلار.
3. ارائه پروژههای کلان حملونقل: ایران میتواند پروژههای بزرگی مانند توسعه راهآهن، جادهها و بنادر را به NDB ارائه دهد.
4. همکاری با کشورهای عضو: همکاری با کشورهایی مانند روسیه و چین برای تسریع فرآیند عضویت و جذب منابع مالی.
نقش دستگاههای ایرانی
– وزارت امور اقتصاد و دارایی: هماهنگی برای سرمایهگذاری و عضویت در NDB.
– بانک مرکزی: طراحی سازوکارهای مالی برای استفاده از تسهیلات NDB.
-وزارت امور خارجه: مذاکره با کشورهای عضو برای تسهیل فرآیند عضویت.
– وزارت راه و شهرسازی: ارائه پروژههای حملونقل کلان به NDB.
عضویت ایران در بانک توسعه جدید
عضویت ایران در بانک توسعه جدید (NDB) میتواند فرصتی مهم برای کاهش وابستگی به نهادهای مالی غربی و تأمین مالی پروژههای توسعهای کشور باشد. با این حال، تحریمهای آمریکا، محدودیتهای بانکی و موضعگیری متفاوت اعضای بریکس، چالشهای جدی در این مسیر ایجاد کردهاند.
برای بهرهگیری حداکثری از ظرفیتهای این بانک، ایران باید رویکردی فعالانه در همکاری با کشورهای کلیدی بریکس اتخاذ کند و بر استفاده از ارزهای محلی تأکید داشته باشد و پروژههای توسعهای جذابی را برای تأمین مالی پیشنهاد دهد. در صورت مدیریت صحیح این فرصت، بانک توسعه نوین میتواند به یکی از ابزارهای مهم ایران در مقابله با تحریمها و توسعه اقتصادی تبدیل شود اما تحقق این هدف مستلزم دیپلماسی اقتصادی هوشمندانه، همکاری موثر با اعضای بریکس و ایجاد زیرساختهای مالی مناسب برای تعامل با این بانک است.
جمعبندی
بانک توسعه نو بریکس به عنوان یک نهاد مالی بینالمللی، فرصتهای بزرگی برای تأمین مالی پروژههای زیرساختی در کشورهای عضو ایجاد کرده است. با توجه به عضویت ایران در گروه بریکس، این کشور میتواند با سرمایهگذاری در NDB و ارائه پروژههای کلان حملونقل، از این فرصت برای توسعه زیرساختهای خود استفاده کند. برای تحقق این هدف، هماهنگی بین دستگاههای مختلف و طراحی راهکارهای مالی مناسب ضروری است.
منبع:
TINN
TEHRAN TIMES
اقتصاد معاصر
